De Marker Wadden liggen eigenlijk in ‘mijn achtertuin’: ik woon op 3 kilometer van het Markermeer en het nieuwste stukje Nederland ligt hemelsbreed maar 16 kilometer verderop. Toch was ik er nog nooit geweest. Op een stormachtige dag in juni 2025 was het eindelijk zo ver en maakte ik een dagtocht naar de Marker Wadden. De moeite waard? Absoluut!
Wat veel mensen niet weten, is dat de Marker Wadden nog maar sinds 2016 bestaan. Ze zijn helemaal door mensenhanden gemaakt, midden in het Markermeer, met als doel om de natuur een handje te helpen. Het water in dit meer was jarenlang troebel en levenloos, maar dankzij een slim plan van Natuurmonumenten, Rijkswaterstaat en met steun van de Postcodeloterij en Landal is daar verandering in gekomen. Met zand, slib en klei uit het meer zelf zijn er nieuwe eilanden opgebouwd, een soort kunstmatige delta waar vogels, vissen en planten een nieuw thuis vonden. Het idee naar een eilandengroep gaat dat minder dan tien jaar geleden nog helemaal niet bestond, maakt een bezoek alleen maar indrukwekkender. Maar goed: eerst er nog komen…
Er waait een flinke westenwind, een dikke kracht 6, wanneer ik de dijk overrijd richting Lelystad. Vanaf de Bataviahaven (Lelystad) vertrekt in de zomer zes dagen per week (niet op dinsdag) twee keer per dag een boot van Natuurmonumenten naar de Markerwadden. Het komt voor dat de overtocht geannuleerd wordt vanwege te veel wind, maar wij hebben geluk: het kan nog net. Op de boot vraag ik me serieus af of het ‘geluk’ is, want jeetje, wat gaat de boot tekeer op de hoge golven! Mijn maag vindt het geen pretje, dus ik zoek mijn heil op het dek, waar nog een paar mensen staan. De frisse lucht doet me goed en het is best een avontuur zo. We varen richting enorm donkere lucht en niet veel later begint het keihard te regenen. Ik schuil op het achterdek en ben stiekem toch een beetje opgelucht wanneer ik de havenpaal van het eiland voorbij zie komen: we zijn er! Vijf minuten later breekt zelfs de zon door: timing!
De Marker Wadden bestaan inmiddels uit een groep van vijf hoofdeilanden, waarvan het eerste – het zogenoemde Haveneiland – in 2016 werd aangelegd. In 2017 kwam het eerste stukje land droog te liggen. Dit eiland is het enige dat toegankelijk is voor bezoekers en beschikt over een kleine haven, een paviljoen met klein winkeltje, wandelpaden, uitkijkpunten en zelfs een paar duurzame vakantiehuisjes. De andere eilanden zijn rustiger en dienen vooral als broed- en foerageergebied voor vogels. Samen vormen de eilanden nu een steeds rijker wordend ecosysteem van moerassen, rietvelden, slikplaten en ondiepe wateren. Sinds de start is het gebied flink uitgebreid en blijven de natuurlijke processen het landschap vormgeven. Wat ooit begon als een experiment in natuurherstel, is uitgegroeid tot een levendige archipel waar biodiversiteit zichtbaar toeneemt.
Het liefst zou ik de hele dag op de Marker Wadden blijven, maar helaas gaat dat niet. Heb je de ochtendboot, dan ‘moet’ je om 14.00 uur weer terug en pak je de middagboot om 13.00 uur dan mag je tot 17.00 uur blijven. Er is maximaal plek voor 100 personen aan boord, waardoor het nooit superdruk wordt op het eiland. Na een kopje thee in het paviljoen gaan we aan de wandel. In totaal ligt er maximaal 12 km aan wandelpaden. We wandelen eerst langs het noordstrand bij het paviljoen. Vanwege de sterke wind, staan er flinke golven, waardoor we het gevoel hebben aan zee te zijn!
Het is duidelijk dat er veel vogel- en natuurliefhebbers zijn die de Marker Wadden bezoeken. Gewapend met verrekijkers en camera’s met flinke telelenzen gaan ze op pad. Er leven hier inmiddels zo’n 200 vogelsoorten, maar vanwege de storm zullen vandaag vele dieren wat beschutting opzoeken. We wandelen als eerste naar de uitkijktoren ‘Steltloper’, hierboven heb je mooi uitzicht over alle eilanden. De kokmeeuwen trekken zich het minst wat aan van de storm en laten zich vandaag wel zien. We lopen door naar een volgend uitkijkpunt, een soort grote houten muur met kijkgaten. We staan hier tevens even uit de wind. Ook hier weer veel meeuwen, maar met de verrekijker van boswachter Elsa die ons vandaag rondleidt kunnen we meer zien: jonge kluten! Wat zijn ze klein en schattig!
We lopen door naar de vogelkijkhut ‘Lepelaar’. Hier vandaan kijk je uit op een gebied dat ook wel ‘het wegrestaurant’ van de Marker Wadden genoemd wordt: vogels eten hier hun buik rond om vervolgens door te vliegen. Druk is het vanwege de storm niet in het wegrestaurant, maar dat mag de pret niet drukken, het uitzicht is nog steeds mooi! Ik geniet van de natuur hier en vind het indrukwekkend hoe dit allemaal ontstaan is vanuit het slib en zand dat ze uit het Markermeer hebben gehaald om de eilanden te creëren. Ik heb ook echt een vakantiegevoel hier en dat op zo’n korte afstand van huis! Op de boot sprak ik twee bezoekers die hier al veel vaker zijn geweest en helemaal fan, ik snap dat wel; het is echt een unieke plek! (Ondanks dat je in de verte de vrachtwagens over de Houtribdijk ziet rijden ;-))
De tijd gaat veel te snel op de Marker Wadden, ik zou hier met gemak de hele dag kunnen rondslenteren. Maar er staat ook nog een bezichtiging van de eilandhuisjes op het programma. We wandelen richting de huisjes die op grotere afstand van elkaar op het eiland staan. Omdat het vandaag ‘wisseldag’ is, kunnen we een kijkje nemen in een van deze natuurhuisjes die Landal hier heeft neergezet. De huisjes zijn goed geboekt (snap ik!) en het mooie is dat alle omzet die met de verhuur van de huisjes gegenereerd wordt, direct terug naar Natuurmonumenten en de verdere ontwikkeling en bescherming van de Marker Wadden. Een goed initiatief voor dit bijzondere stukje Nederland.
De vier natuurhuisjes van Landal zijn volledig off-grid. Middels zonnepanelen worden de huisjes voorzien van stroom en gasten kunnen via lampjes (rood, oranje en groen) zien of ze extra zuinig moeten zijn met elektriciteit. Het water komt uit het Markermeer, is gezuiverd, maar (nog niet) drinkbaar. Aangezien er op het eiland, naast het paviljoen waar je drankjes en wat kleine hapjes kunt bestellen, geen voorzieningen zijn, moet je alles qua eten en drinken meenemen als je hier verblijft. De inrichting van het natuurhuisje is eenvoudig, met veel hout, maar prachtig! Er zijn huisjes voor twee en vier/vijf personen. Wat zou ik hier graag een weekje doorbrengen. Een verblijf hier gaat zeker op m’n bucket list!
Om 13.55 uur stappen we weer aan boord van de boot die ons terug zal varen naar Lelystad. Ik vind het oprecht jammer dat onze uren op de Marker Wadden er alweer opzitten. Vanaf het dek kijk ik eerst naar de eilanden en vervolgens richting Lelystad: wat een contrast in natuur. Mooi te zien hoe de mens blijkbaar ook in staat is de natuur weer terug te brengen. Ik kom hier zeker een keertje terug en hopelijk dan ook voor langer dan een halve dag!
